Khánh cùng mọi người tìm hiểu về Liệu pháp Miễn dịch trong hỗ trợ điều trị bệnh Ung thư nhằm giúp bệnh nhân có thêm nhiều hướng kết hợp điều trị cùng lúc, chữa khỏi triệt để ở giai đoạn sớm hạn chế tối đa tái phát và kéo dài thời gian sống chất lượng sống cho những bệnh nhân giai đoạn cuối.
=============
Điều trị ung thư bằng Liệu pháp miễn dịch: TỪ NGUYÊN LÝ ĐẾN ỨNG DỤNG
Liệu pháp miễn dịch đã và đang mở ra hướng đi mới trong điều trị ung thư, là phương pháp được nhiều nhà khoa học quan tâm và dày công nghiên cứu, không ngừng tìm tòi, sáng tạo và đã có những thành công nhất định. Dựa trên kết quả đó, TS.BS Trần Bá Thoại đã tổng kết và điểm lại những nguyên lý chung về liệu pháp miễn dịch.
Vài nét về hệ thống miễn dịch
Hệ miễn dịch là gì? Đó là mạng lưới các mô, tế bào và các cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể bằng cách chống lại sự xâm nhập và tấn công cơ thể của những yếu tố ngoại lai như : các tế bào, chất lạ, vật thể lạ, vi sinh vật (vi trùng, nấm, vi rút, kí sinh trùng,…)
Hệ thống miễn dịch là mạng lưới vô cùng phức tạp. Không chỉ sản sinh ra những hóa chất sinh học đặc hiệu như bổ thể, kháng thế, các loại tế bào nhằm tiêu diệt các yếu tố ngoại lai, hệ miễn dịch còn có thể nhận ra đồng thời ghi nhớ hàng triệu kẻ thù tấn công cơ thể khác nhau.
Những tác nhân xâm nhập cơ thể như tế bào lạ, vi khuẩn,… thường có những cấu trúc protein riêng biệt hay còn gọi là những kháng nguyên (antigen). Khi các kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể sẽ ngay lập tức bị phát hiện bởi hệ miễn dịch. Những thông tin về các kháng nguyên sẽ được chuyển sang các tế bào Lympho B để cơ quan này tổng hợp và sản sinh ra những kháng thể (antibody) đặc hiệu tương thích.
Việc sản xuất vắc xin cũng chính là mô phỏng lại của quá trình sản sinh ra các kháng thể này.
Liệu pháp miễn dịch mở ra hướng đi mới trong điều trị ung thư
Bằng cách nào mà tế bào ung thư có thể vượt qua sự kiểm soát của hệ miễn dịch?
Theo nguyên lý sinh học, tất cả những tế bào bất thường và cả những tế bào ung thư cũng sẽ bị hệ miễn dịch phát hiện và tiêu diệt ngay khi xâm nhập vào cơ thể. Hệ miễn dịch có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư nhờ các đại thực bào và các kháng thể.
Tuy nhiên, tế bào ung thư thông minh và vượt trội hơn hẳn các tế bào ngoại lai khác. Chúng qua mặt và thoát khỏi sự kiểm soát của hệ miễn dịch nhờ những yếu tố sau :
– Giảm sự “phô bày” tính kháng nguyên khối u trên bề mặt của chúng. Vượt qua được sự phát hiện của hệ miễn dịch ở giai đoạn này là thành công lớn của tế bào ung thư. Khi hệ miễn dịch không phát hiện được sự xâm nhập của tế bào lạ (kháng nguyên) thì sẽ không thể có những công đoạn tiếp theo (ghi nhận thông tin, sản sinh kháng thế,…)
– Tế bào ung thư sử dụng protein trên bề mặt của chúng để gây bất hoạt những tế bào miễn dịch.
– Tế bào ung thư tự chế tiết ra những chất ức chế đáp ứng miễn dịch đồng thời thúc đẩy sự gia tăng của tế bào khối u, giúp chúng sống sốt, mở rộng nhanh chóng.
Nhiều năm trở lại đây, các nhà khoa học vẫn không ngừng tìm tòi và phát triển những nghiên cứu về Liệu pháp miễn dịch để có thể ứng dụng rộng rãi trong điều trị ung thư. Những nghiên cứu nhằm tìm ra biện pháp để chế ngự những cách mà tế bào ung thư sử dụng để né tránh hệ thống miễn dịch nêu ở trên.
Các nghiên cứu về Liệu pháp miễn dịch có nội dung như sau :
– Tìm hiểu lý do liệu pháp miễn dịch lại không hiệu quả đồng đều giữa các bệnh nhân mắc cùng loại ung thư.
– Nghiên cứu và mở rộng phạm vi sử dụng Liệu pháp miễn dịch đối với nhiều loại ung thư khác nhau.
– Tăng hiệu quả của Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư bằng việc kết hợp Liệu pháp miễn dịch với những phương pháp truyền thống như : xạ trị, hóa trị,…
Sau quá trình dày công nghiên cứu, những kết quả khả quan về Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư đã được ghi nhận, đó là :
Chặn các protein ức chế miễn dịch.
Những tế bào ung thư sống sốt và phát triển mạnh là do chúng sử dụng protein trên bề mặt tế bào để ức chế miễn dịch. Chặn các protein này sẽ giúp cho việc nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư tốt hơn.
Có thể kể đến một số thành phần thuốc giúp ức chế kiểm soát miễn dịch được FDA phê duyệt : ipilimumab (Yervoy®), chặn protein CTLA4; nivolumab (Opdivo®) và pembrolizumab (Keytruda®), chặn hoạt động của protein PD-1.
Tế bào miễn dịch
Đang được thực hiện trên những tế bào chuyển giao nuôi (adoptive cell transfer, ACT), tế bào lympho khối u xâm nhập (tumor-infiltrating lymphocytes, TILs), tế bào T thụ thể kháng nguyên khảm (chimeric antigen receptor, CAR T-cell)…
Kháng thể
Các kháng thể điều trị, phức hợp kháng thể thuốc (antibody–drug conjugates, ADC), đã được chứng minh và được FDA chấp thuận như: ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla®) để điều trị một số loại ung thư vú, brentuximab vedotin (Adcetris®) và ibritumomab tiuxetan (Zevalin®) Hodgkin, B lymphoma…..
Vắc xin
Các loại vắc xin điều trị ung thư thường được làm từ các tế bào ung thư của chính bệnh nhân hoặc từ chiết xuất tế bào chất của khối u. Năm 2010, FDA đã phê chuẩn vắc-xin trị ung thư đầu tiên, sipuleucel-T (Provenge®), được sử dụng đối với trường hợp của một số nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn di căn. Nhiều loại vắc xin điều trị khác đang được thử nghiệm để điều trị một loạt các bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư não, ung thư vú, và ung thư phổi.
Theo Dân Trí
===========================
Lương y. Phạm Quốc Khánh
Điện thoại: 0936.36.2656
