Ung thư thực quản giai đoạn đầu không có những biểu hiện triệu chứng rõ ràng, hoặc thỉnh thoảng mới xuất hiện các triệu chứng kích thích thần kinh nhẹ. Cùng với sự phát triển của bệnh, các triệu chứng bắt đầu càng tăng lên, chủ yếu có các biểu hiện như: cảm giác khác thường, nuốt khó và đau… Nhưng do các triệu chứng của bệnh ung thư thực quản giai đoạn đầu còn nhẹ, dễ bị bỏ qua, dẫn đến thời gian điều trị bệnh bị trì hoãn.
• Những triệu chứng thường gặp ở ung thư thực quản:
× Nuốt nghẹn:
- Lúc bệnh mới bắt đầu, tổ chức ung thư còn khu trú, biểu hiện bởi những rối loạn khi nuốt, nhất là với thức ăn đặc. Nghẹn có khi tăng lên, có khi giảm xuống đôi chút nhưng bao giờ cũng có, vì ngoài thương tổn thực thể do khối u, bệnh thường có kèm theo yếu tố viêm nhiễm, phù nề tại chỗ. Sau khoảng 2 tháng, triệu chứng nuốt nghẹn sẽ tăng lên dần và kéo dài, mới đầu chỉ thấy nuốt nghẹn với thức ăn đặc, về sau nghẹn cả với thức ăn lỏng như cháo, nước.
- Nuốt nghẹn thường hiện diện muộn trong tiền sử bệnh vì thực quản không có lớp thanh mạc nên cơ trơn giãn ra một cách dễ dàng. Kết quả là khi dấu hiệu nuốt nghẹn đã rõ để bệnh nhân đi khám bệnh thì có trên 60% số trường hợp đã bị ung thư giai đoạn muộn.
- Một vài trường hợp ung thư thực quản không có triệu chứng nuốt nghẹn bởi vì khối u tiên phát chỉ xâm lấn vào những cấu trúc lân cận mà không xâm lấn vào lòng thực quản. Khi khối u xâm lấn vào khí-phế quản bệnh nhân có thể thay đổi giọng nói và ho dữ dội.
× Nôn:
Thường thấy ở giai đoạn muộn, khi khối u tăng kích thước làm chít hẹp lòng thực quản. Nôn xuất hiện khi biểu hiện nuốt nghẹn đã rõ rệt. Nôn có thể xảy ra trong bữa ăn ngay sau khi ăn. Chất nôn là thức ăn vừa mới ăn vào còn nguyên cả hạt cơm, hạt cháo không có lẫn dịch vị. Có thể có vài tia máu nhỏ trong chất nôn.
× Tiết nhiều nước bọt:
Khi bệnh nhân nuốt nghẹn nhiều thì nước bọt hầu như không xuống được dạ dày. Vì nước bọt tiết nhiều mà không nuốt được nên bệnh nhân luôn phải nhổ nước bọt.
× Triệu chứng thực thể:
Khi bệnh ở giai đoạn sớm thì thăm khám thực thể thường không phát hiện gì. Nhưng khi bệnh ở giai đoạn muộn, lúc đã có di căn thì có thể sờ thấy hạch thượng đòn, hạch vùng trên rốn, gan lổn nhổn, di căn xương…
× Triệu chứng toàn thân:
Trong khi triệu chứng thực thể rất nghèo nàn thì triệu chứng toàn thân lại rất rõ rệt: người bệnh sút cân nhanh chóng, trong vòng vài ba tháng có thể sút tới 10-15kg cân nặng. Bệnh nhân hốc hác, mất nước, da khô và nhăn nheo trông rất dễ nhận biết. Đôi khi có tràn dịch màng phổi, nổi hạch cổ, gan to, bụng báng, hội chứng Horner (đồng tử co nhỏ, sụp mi mắt và giảm tiết mồ hôi). Lý do của gầy sút ngoài do ung thư còn do không ăn uống được.
× Ngoài những triệu chứng trên, những bệnh nhân ung thư thực quản ở giai đoạn muộn người ta cũng ghi nhận một số triệu chứng cơ năng khác như: ho nhiều, cơn nấc, đau tức ngực, đau sau xương ức (thể hiện xâm lấn của khối u vào vùng cột sống), hơi thở có mùi hôi thối hoặc các triệu chứng của biến chứng như sặc, khàn tiếng…
Có thể tóm lược lại một số triệu chứng và dấu hiệu cơ bản như sau:
- Khó nuốt hoặc nuốt đau
- Sút cân trầm trọng
- Đau họng hoặc lưng, đau ở sau xương ức hoặc gìữa xương bả vai
- Khàn gìọng hoặc ho kéo dài
- Nôn
- Ho ra máu.
Nếu phát hiện có những biểu hiện triệu chứng nghi ngờ bệnh ung thư thực quản, cần phải đến các bệnh viện chuyên khoa kịp thời để tiến hành kiểm tra. Những triệu chứng này có thể do ung thư thực quản hoặc do các bệnh khác gây ra. Điều quan trọng là phải đến bác sĩ kiểm tra.
• Chẩn đoán ung thư thực quản
Trước tiên, để chẩn đoán ung thư thực quản, bác sỹ sẽ cần tìm hiểu bệnh sử và khám lâm sàng kỹ càng với người bệnh. Sau đó thực hiện một số chẩn đoán như sau:
- Nội soi: Nội soi là dùng một ống nhỏ có đèn sáng đưa vào trong thực quản. Nếu có nghi ngờ có vùng bất thường của thực quản, bác sỹ sẽ sinh thiết làm qua ống đó để nghiên cứu tế bào dưới kính hiển vi.
- Nếu có tổn thương sẽ chụp thực quản có thuốc cản quang. Người bệnh sẽ uống một chất lỏng cản quang, chất này sẽ bám vào thực quản và cho thấy hình dạng của thực quản trên phim chụp.
- Nếu phát hiện u, người bệnh cần chụp cắt lớp vi tính nhằm đánh giá mức độ lan rộng.
Ngoài ra có thể làm xét nghiệm máu để tìm chất chỉ điểm khối u CEA, CA19.9.
===========================
Lương y. Phạm Quốc Khánh
Điện thoại: 0936.36.2656